Na świecie żyje ponad 380 milionów osób cierpiących na tę chorobę. W Polsce na cukrzycę choruje 3 miliony osób, z czego 1/3 nie ma świadomości choroby - jest niezdiagnozowana. Natomiast stan przedcukrzycowy notuje się u ponad 5 milionów Polaków. Cukrzyca została uznana za pandemię XXI wieku wśród chorób niezakaźnych. Według prognoz WHO do 2030 r. będzie ona 7. z najczęstszych przyczyn zgonów.
Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych, charakteryzująca się podniesionym poziomem cukru we krwi, do której dochodzi w sytuacji, kiedy trzustka nie produkuje wystarczającej ilości insuliny lub produkowana insulina nie działa jak należy. Organizm człowieka, by funkcjonować prawidłowo, potrzebuje energii. Głównym źródłem energii w organizmie człowieka jest glukoza, która aby wniknąć do komórki potrzebuje "klucza" jakim jest insulina. Jeżeli występuje niedobór insuliny, komórki głodują, a we krwi glukoza podnosi się do szkodliwego poziomu. Cukrzyca charakteryzuje się nie tylko zaburzeniami metabolizmu węglowodanów, ale także tłuszczów i białek.
Rodzaje cukrzycy
Cukrzyca Typu 1 - spowodowana jest zniszczeniem lub niewydolnością komórek trzustki, odpowiedzialnych za produkcję i wydzielanie insuliny, najczęściej na tle procesu autoimmunologicznego. Stanowi około 5-10% wszystkich przypadków cukrzycy. Rozpoznawana jest w około 75% przypadków wśród dzieci i młodzieży do 19 roku życia i u około 25% dorosłych. Leczeniem z wyboru jest insulinoterapia.
Jednak najczęściej występującą postacią cukrzycy jest cukrzyca Typu 2, która stanowi 90-95% przypadków. Dotyczy najczęściej osób po 40 roku życia, z nadwagą lub otyłością, nadciśnieniem tętniczym, prowadzących siedzący tryb życia. Alarmujący jest fakt, że wzrasta liczba zachorowań wśród dzieci i młodzieży. Przyczyną cukrzycy typu 2 z jednej strony jest narastająca oporność tkanek na insulinę (to znaczy, że do osiągnięcia jej fizjologicznego działania, potrzeba coraz to większych ilości insuliny), a z drugiej strony "zmęczenie" i w końcu niewydolność komórek trzustkowych, które insulinę produkują. W leczeniu tego typu cukrzycy szczególnie ważna jest odpowiednia dieta, aktywność fizyczna i regularne przyjmowanie zaleconych leków, a w określonych przypadkach także stosowanie insuliny.
Kolejny rodzaj cukrzycy to cukrzyca ciążowa, która typowo rozwija się w drugiej połowie ciąży i zwykle ustępuje zaraz po rozwiązaniu. Zapadalność na cukrzycę ciążową w Polsce wynosi wynosi 2-4% i jest stosunkowo niska w porównaniu do innych krajów. Każda ciężarna powinna mieć oznaczony poziom glukozy na czczo już po pierwszej wizycie u ginekologa, natomiast między 24 a 28 tygodniem ciąży powinna mieć wykonany 3-punktowy test obciążenia 75g glukozy (pomiar glukozy na czczo, po 1 i po 2 godzinach). Przebyta cukrzyca ciążowa stanowi czynnik ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2 po około 10-15 latach. Istnieją jeszcze inne specyficzne typy cukrzycy: związane z defektem pojedynczego genu (tzw cukrzyce monogenowe - MODY), związane z przewlekłym zapaleniem trzustki, ze stosowaniem niektórych leków i schorzeniami endokrynologicznymi. Niekiedy zdarza się, że rozpoznaje się kilka typów cukrzycy u jednej osoby.
Cukrzyca Typu 1 - spowodowana jest zniszczeniem lub niewydolnością komórek trzustki, odpowiedzialnych za produkcję i wydzielanie insuliny, najczęściej na tle procesu autoimmunologicznego. Stanowi około 5-10% wszystkich przypadków cukrzycy. Rozpoznawana jest w około 75% przypadków wśród dzieci i młodzieży do 19 roku życia i u około 25% dorosłych. Leczeniem z wyboru jest insulinoterapia.
Jednak najczęściej występującą postacią cukrzycy jest cukrzyca Typu 2, która stanowi 90-95% przypadków. Dotyczy najczęściej osób po 40 roku życia, z nadwagą lub otyłością, nadciśnieniem tętniczym, prowadzących siedzący tryb życia. Alarmujący jest fakt, że wzrasta liczba zachorowań wśród dzieci i młodzieży. Przyczyną cukrzycy typu 2 z jednej strony jest narastająca oporność tkanek na insulinę (to znaczy, że do osiągnięcia jej fizjologicznego działania, potrzeba coraz to większych ilości insuliny), a z drugiej strony "zmęczenie" i w końcu niewydolność komórek trzustkowych, które insulinę produkują. W leczeniu tego typu cukrzycy szczególnie ważna jest odpowiednia dieta, aktywność fizyczna i regularne przyjmowanie zaleconych leków, a w określonych przypadkach także stosowanie insuliny.
Kolejny rodzaj cukrzycy to cukrzyca ciążowa, która typowo rozwija się w drugiej połowie ciąży i zwykle ustępuje zaraz po rozwiązaniu. Zapadalność na cukrzycę ciążową w Polsce wynosi wynosi 2-4% i jest stosunkowo niska w porównaniu do innych krajów. Każda ciężarna powinna mieć oznaczony poziom glukozy na czczo już po pierwszej wizycie u ginekologa, natomiast między 24 a 28 tygodniem ciąży powinna mieć wykonany 3-punktowy test obciążenia 75g glukozy (pomiar glukozy na czczo, po 1 i po 2 godzinach). Przebyta cukrzyca ciążowa stanowi czynnik ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2 po około 10-15 latach. Istnieją jeszcze inne specyficzne typy cukrzycy: związane z defektem pojedynczego genu (tzw cukrzyce monogenowe - MODY), związane z przewlekłym zapaleniem trzustki, ze stosowaniem niektórych leków i schorzeniami endokrynologicznymi. Niekiedy zdarza się, że rozpoznaje się kilka typów cukrzycy u jednej osoby.
Jak rozpoznać chorobę?
30 do 55% pacjentów chorych na cukrzycę, zwłaszcza w pierwszym etapie choroby, nie ma żadnych objawów. Dlatego cukrzyca jest chorobą, której należy poszukiwać aktywnie, a rozpoznaje się ją na podstawie pomiarów glukozy we krwi żylnej - w laboratorium. Klasycznymi objawami cukrzycy są nadmierne pragnienie, częste oddawanie moczu, niewytłumaczalny spadek masy ciała. Cukrzyca może objawiać się uczuciem zmęczenia, sennością, osłabieniem, nawracającymi infekcjami dróg moczowych, świądem skóry, tendencją do czyraków czy zakażeń grzybiczych. Stosunkowo częstym objawem są zaburzenia widzenia. Rzadko kojarzone z cukrzycą zapalenie dziąseł czy paradontoza, również mogą być manifestacją choroby. Brak objawów tej choroby na początku, niestety nie oznacza, że jest na tym etapie niegroźna. Wprost przeciwnie. I nie tak rzadko się zdarza, że do rozpoznania cukrzycy dochodzi w momencie pojawienia się jej powikłań – udaru mózgu, zawału serca, czy niedającej się opanować infekcji np. w zakresie kończyn dolnych, skutkującej w skrajnych przypadkach koniecznością amputacji nogi.
30 do 55% pacjentów chorych na cukrzycę, zwłaszcza w pierwszym etapie choroby, nie ma żadnych objawów. Dlatego cukrzyca jest chorobą, której należy poszukiwać aktywnie, a rozpoznaje się ją na podstawie pomiarów glukozy we krwi żylnej - w laboratorium. Klasycznymi objawami cukrzycy są nadmierne pragnienie, częste oddawanie moczu, niewytłumaczalny spadek masy ciała. Cukrzyca może objawiać się uczuciem zmęczenia, sennością, osłabieniem, nawracającymi infekcjami dróg moczowych, świądem skóry, tendencją do czyraków czy zakażeń grzybiczych. Stosunkowo częstym objawem są zaburzenia widzenia. Rzadko kojarzone z cukrzycą zapalenie dziąseł czy paradontoza, również mogą być manifestacją choroby. Brak objawów tej choroby na początku, niestety nie oznacza, że jest na tym etapie niegroźna. Wprost przeciwnie. I nie tak rzadko się zdarza, że do rozpoznania cukrzycy dochodzi w momencie pojawienia się jej powikłań – udaru mózgu, zawału serca, czy niedającej się opanować infekcji np. w zakresie kończyn dolnych, skutkującej w skrajnych przypadkach koniecznością amputacji nogi.
Diabetolog Edyta Sekuła z placówki Intima Clinic, ekspert portalu ZnanyLekarz wyjaśnia:
- Ryzyko zachorowania na cukrzycę wzrasta z wiekiem. Ważnymi czynnikami ryzyka są również nadwaga i otyłość, siedzący tryb życia, występowanie cukrzycy w najbliższej rodzinie, obecność nadciśnienia tętniczego, przebycie cukrzycy ciążowej, zespół policystycznych jajników. W takich przypadkach bezwzględnie należy badać poziom cukru 1 raz do roku.
Warto pamiętać, że nie jesteśmy skazani na cukrzycę - dodaje Edyta Sekuła. Nawet osoby predysponowane genetycznie, mają szansę jej zapobiec prawie w 70% przypadków, pod warunkiem, że wdrożą w porę odpowiedni styl życia – minimum 150 minut aktywności fizycznej tygodniowo i zasady zdrowego żywienia, co przekłada się na utrzymanie prawidłowej masy ciała. Jest zatem o co walczyć! Pamiętajmy, że nieleczona cukrzyca lub leczona niewłaściwie jest jedną z głównych bezpośrednich i pośrednich przyczyn inwalidztwa oraz wczesnej umieralności.
Źródło: http://www.worlddiabetesday.org/
- Ryzyko zachorowania na cukrzycę wzrasta z wiekiem. Ważnymi czynnikami ryzyka są również nadwaga i otyłość, siedzący tryb życia, występowanie cukrzycy w najbliższej rodzinie, obecność nadciśnienia tętniczego, przebycie cukrzycy ciążowej, zespół policystycznych jajników. W takich przypadkach bezwzględnie należy badać poziom cukru 1 raz do roku.
Warto pamiętać, że nie jesteśmy skazani na cukrzycę - dodaje Edyta Sekuła. Nawet osoby predysponowane genetycznie, mają szansę jej zapobiec prawie w 70% przypadków, pod warunkiem, że wdrożą w porę odpowiedni styl życia – minimum 150 minut aktywności fizycznej tygodniowo i zasady zdrowego żywienia, co przekłada się na utrzymanie prawidłowej masy ciała. Jest zatem o co walczyć! Pamiętajmy, że nieleczona cukrzyca lub leczona niewłaściwie jest jedną z głównych bezpośrednich i pośrednich przyczyn inwalidztwa oraz wczesnej umieralności.
Źródło: http://www.worlddiabetesday.org/
